Bán hàng online có bắt buộc phải đăng ký kinh doanh không?

Bán hàng online ngày càng phổ biến nhờ thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ. Các nền tảng như Facebook, Zalo, Shopee, Lazada hay TikTok Shop giúp người bán tiếp cận khách hàng dễ dàng mà không cần cửa hàng truyền thống.

Tuy nhiên, kinh doanh online cũng đi kèm với các quy định pháp lý chặt chẽ. Nhiều cá nhân, doanh nghiệp có thể gặp rủi ro pháp lý nếu không tuân thủ, dẫn đến bị phạt hoặc đình chỉ hoạt động.

Vậy bán hàng online có cần đăng ký kinh doanh không? Khi nào là bắt buộc? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật, tránh rủi ro và kinh doanh bền vững.

1. Bán hàng online có bắt buộc phải đăng ký kinh doanh không?

Việc bán hàng online có cần đăng ký kinh doanh hay không phụ thuộc vào quy mô, hình thức và mức độ hoạt động. Dưới đây là hai trường hợp cụ thể:

1.1 Trường hợp không cần đăng ký kinh doanh

Bạn không bắt buộc đăng ký kinh doanh nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

• Kinh doanh nhỏ lẻ, không có địa điểm cố định (bán hàng rong, buôn bán vặt).
• Bán hàng trên mạng xã hội (Facebook, Zalo) mà không có website thương mại điện tử riêng.
• Doanh thu thấp, hoạt động không thường xuyên, không mang tính chuyên nghiệp.

Ví dụ: Một cá nhân chuyên săn quần áo cũ từ các nguồn khác nhau và đăng bán trên Facebook cá nhân hoặc các hội nhóm. Việc kinh doanh này không diễn ra thường xuyên mà chỉ thực hiện khi có hàng. Người bán không có kho chứa cố định, cũng không có nhân viên hay vận hành một hệ thống kinh doanh chuyên nghiệp. Doanh thu mỗi tháng không ổn định, chỉ ở mức vài triệu đồng. Vì vậy, trường hợp này không bắt buộc phải đăng ký kinh doanh

1.2 Trường hợp cần đăng ký kinh doanh

Bạn bắt buộc phải đăng ký nếu :

• Có website thương mại điện tử để bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ.
• Kinh doanh quy mô lớn, có kho hàng, nhân viên.
• Hoạt động thường xuyên, doanh thu ổn định.
• Kinh doanh ngành nghề có điều kiện hoặc cần giấy phép đặc biệt.

Ví dụ: Một người mở shop online chuyên bán quần áo mới với số lượng lớn. Người này có nguồn hàng ổn định, nhập hàng theo lô và thuê kho để lưu trữ. Ngoài việc bán trên mạng xã hội, họ còn đầu tư thiết kế website riêng, chạy quảng cáo Facebook Ads và Google Ads để tiếp cận nhiều khách hàng hơn. Họ cũng thuê nhân viên xử lý đơn hàng và chăm sóc khách hàng. Với mô hình này, họ có doanh thu hàng trăm triệu đồng mỗi tháng, kinh doanh mang tính chuyên nghiệp, nên bắt buộc phải đăng ký kinh doanh theo quy định pháp luật.

1.3 Bảng so sánh giữa hai trường hợp

2. Thủ tục đăng ký kinh doanh cho hoạt động bán hàng online

Tùy vào mô hình kinh doanh, người bán có thể lựa chọn đăng ký hộ kinh doanh cá thể hoặc thành lập công ty. Dưới đây là thủ tục chi tiết cho từng loại hình:

2.1 Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh cá thể

Hộ kinh doanh cá thể phù hợp với những cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ, ít nhân viên và không có nhu cầu mở rộng quy mô lớn.

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ đăng ký

Hồ sơ bao gồm:

• Đơn đề nghị đăng ký hộ kinh doanh cá thể (theo mẫu của UBND quận/huyện).
• Bản sao công chứng CMND/CCCD của chủ hộ kinh doanh.
• Hợp đồng thuê mặt bằng hoặc giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (nếu có địa điểm kinh doanh cố định).
• Giấy tờ chứng minh ngành nghề không thuộc danh mục cấm kinh doanh (nếu cần).

Bước 2: Nộp hồ sơ tại UBND cấp quận/huyện

• Người đăng ký nộp hồ sơ tại Phòng Tài chính - Kế hoạch của UBND quận/huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh.
• Thời gian xử lý: 3 - 5 ngày làm việc.

Bước 3: Nhận giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh

• Nếu hồ sơ hợp lệ, chủ hộ kinh doanh sẽ nhận Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.
• Đồng thời, được cấp mã số thuế để thực hiện nghĩa vụ thuế theo quy định.

2.2 Thủ tục đăng ký thành lập công ty/doanh nghiệp

Thành lập công ty phù hợp với người kinh doanh có quy mô lớn, có kế hoạch mở rộng và muốn tách biệt tài sản cá nhân với doanh nghiệp.

Bước 1: Chọn loại hình doanh nghiệp

Có thể chọn một trong các loại hình phổ biến sau:

• Công ty TNHH một thành viên (do một cá nhân sở hữu).
• Công ty TNHH hai thành viên trở lên (từ 2 - 50 thành viên).
• Công ty cổ phần (có ít nhất 3 cổ đông, phù hợp với quy mô lớn).

Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ đăng ký doanh nghiệp

Hồ sơ bao gồm:

• Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp (theo mẫu của Sở Kế hoạch và Đầu tư).
• Điều lệ công ty (quy định về cơ cấu tổ chức, hoạt động của doanh nghiệp).
• Danh sách thành viên/cổ đông sáng lập (đối với công ty TNHH 2 thành viên trở lên và công ty cổ phần).
• Bản sao CMND/CCCD của người đại diện pháp luật và các thành viên góp vốn.

Bước 3: Nộp hồ sơ tại Sở Kế hoạch và Đầu tư

• Hồ sơ được nộp tại Phòng Đăng ký kinh doanh - Sở Kế hoạch và Đầu tư nơi doanh nghiệp đặt trụ sở.
• Có thể nộp trực tiếp hoặc online qua Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.
• Thời gian xử lý: 3 - 7 ngày làm việc.

Bước 4: Nhận giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp và mã số thuế

• Nếu hồ sơ hợp lệ, doanh nghiệp sẽ được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp và mã số thuế.
• Sau khi có giấy phép, doanh nghiệp cần khắc dấu công ty và mở tài khoản ngân hàng doanh nghiệp.

Bước 5: Hoàn tất nghĩa vụ thuế ban đầu

• Đăng ký mua hóa đơn điện tử với cơ quan thuế.
• Đóng thuế môn bài theo quy định.
• Kê khai thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế thu nhập doanh nghiệp định kỳ

2.3 So sánh thủ tục giữa hộ kinh doanh cá thể và công ty

3. Kết luận

• Nếu chỉ bán hàng nhỏ lẻ trên Facebook, Zalo mà không có website và doanh thu thấp, bạn không bắt buộc phải đăng ký kinh doanh.
• Nếu có website thương mại điện tử hoặc kinh doanh quy mô lớn, bạn cần đăng ký để tránh bị xử phạt.
• Sau khi đăng ký, cần tuân thủ nghĩa vụ thuế và các quy định pháp lý liên quan đến kinh doanh online.