Ngành nghề nào bị hạn chế đầu tư nước ngoài?

3. Danh mục tiêu biểu các ngành bị hạn chế đầu tư nước ngoài

Danh mục các ngành nghề bị hạn chế đầu tư nước ngoài được quy định chi tiết trong Nghị định 31/2021/NĐ-CP và các văn bản pháp luật liên quan. Dưới đây là một số ngành tiêu biểu thuộc từng nhóm hạn chế mà nhà đầu tư cần lưu ý:

• Ngành bị cấm đầu tư:
  Bao gồm những lĩnh vực có nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh, trật tự và đạo đức xã hội, như:

  • Sản xuất, kinh doanh ma túy, pháo, vũ khí, đạn dược, chất nổ;

  • Kinh doanh mại dâm, mua bán người, mô – bộ phận cơ thể người;

  • In, đúc tiền;

  • Kinh doanh dịch vụ đòi nợ, kinh doanh xổ số trái phép.

• Ngành chưa được tiếp cận thị trường:
  Là các lĩnh vực mà pháp luật Việt Nam chưa cho phép nhà đầu tư nước ngoài tham gia, chẳng hạn như:

  • Hoạt động báo chí, xuất bản;

  • Dịch vụ công chứng, giám định tư pháp;

  • Kinh doanh dịch vụ điều tra, an ninh;

  • Một số hoạt động tư pháp và dịch vụ hành chính công.

• Ngành được tiếp cận nhưng có điều kiện:
  Đây là nhóm ngành mở cửa có giới hạn, nhà đầu tư nước ngoài được phép tham gia nếu đáp ứng các điều kiện cụ thể như tỷ lệ góp vốn, loại hình doanh nghiệp hoặc giấy phép chuyên ngành. Một số ngành tiêu biểu gồm:

  • Ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán – yêu cầu giới hạn tỷ lệ sở hữu vốn nước ngoài;

  • Bất động sản – cần tuân thủ điều kiện về phạm vi kinh doanh và loại hình dự án;

  • Giáo dục, viễn thông, năng lượng, hàng không – phải được cấp phép hoặc hợp tác với đối tác Việt Nam có đủ điều kiện.

4. Lý do các ngành này bị hạn chế

Việc hạn chế hoặc cấm đầu tư nước ngoài trong một số lĩnh vực không phải là biện pháp “đóng cửa thị trường”, mà là chính sách quản lý có chọn lọc nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia và phát triển bền vững. Cụ thể, có ba nhóm lý do chính:

• Bảo đảm an ninh, quốc phòng và chủ quyền quốc gia:
  Những lĩnh vực như quốc phòng, an ninh, in tiền, phát sóng truyền hình hay điều tra tư pháp đều liên quan trực tiếp đến chủ quyền và quyền kiểm soát quốc gia. Nếu để nhà đầu tư nước ngoài tham gia, có thể tiềm ẩn rủi ro về rò rỉ thông tin, thao túng hoặc ảnh hưởng đến an ninh quốc gia.

• Bảo vệ lợi ích công cộng và trật tự xã hội:
  Các hoạt động bị cấm như sản xuất ma túy, kinh doanh mại dâm hay đòi nợ thuê đều xung đột với chuẩn mực đạo đức, an toàn xã hội. Việc cấm đầu tư nước ngoài (và cả trong nước) vào các lĩnh vực này thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc duy trì trật tự và giá trị đạo đức cộng đồng.

• Bảo vệ thị trường nội địa và ổn định hệ thống tài chính:
  Một số ngành có ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế – như ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản, viễn thông – đòi hỏi kiểm soát chặt chẽ dòng vốn và quyền sở hữu. Việc áp dụng điều kiện đối với nhà đầu tư nước ngoài giúp Việt Nam tránh phụ thuộc, duy trì sự ổn định của hệ thống tài chính và tạo cơ hội phát triển cho doanh nghiệp trong nước.

Tóm lại, các quy định hạn chế đầu tư nước ngoài được xây dựng không nhằm cản trở, mà để định hướng dòng vốn đầu tư theo hướng an toàn, minh bạch và phù hợp với lợi ích quốc gia.