Kinh doanh DỊCH VỤ ĂN UỐNG nên lưu ý gì ?

Hiện nay, nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống vẫn đang hoạt động mà chưa hoàn tất đầy đủ các thủ tục pháp lý theo quy định. Không ít trường hợp vi phạm mà chủ quán không hề hay biết, dẫn đến bị xử phạt hoặc buộc tạm ngừng kinh doanh. Để tránh rủi ro, mỗi cá nhân, tổ chức khi đầu tư vào lĩnh vực này cần chủ động tìm hiểu và thực hiện đúng các quy định pháp luật. Việc chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, giấy phép không chỉ thể hiện sự tuân thủ mà còn góp phần nâng cao uy tín, tạo nền tảng phát triển bền vững cho cơ sở kinh doanh.

Kinh doanh DỊCH VỤ ĂN UỐNG nên lưu ý gì ?

1. Đăng ký kinh doanh

Trước khi chính thức đi vào hoạt động, cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống bắt buộc phải thực hiện thủ tục đăng ký kinh doanh hợp pháp. Việc đăng ký không chỉ là điều kiện pháp lý cần thiết mà còn giúp bạn xây dựng uy tín và thuận lợi hơn trong các giao dịch với đối tác, cơ quan quản lý, ngân hàng…

Tùy theo quy mô và hình thức tổ chức, bạn có thể lựa chọn một trong hai loại hình:

• Hộ kinh doanh cá thể: Phù hợp với quán ăn, quán cà phê nhỏ do một cá nhân hoặc hộ gia đình đứng tên. Thủ tục đăng ký được thực hiện tại UBND cấp quận/huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh. Đây là hình thức đơn giản, dễ triển khai nhưng bị giới hạn về số lượng lao động (tối đa 10 người) và không được mở chi nhánh.

• Doanh nghiệp (công ty TNHH hoặc công ty cổ phần): Thích hợp với mô hình kinh doanh có quy mô lớn hơn, cần đầu tư bài bản, thuê nhiều nhân viên, hoặc có kế hoạch mở rộng trong tương lai. Hồ sơ thành lập công ty nộp tại Sở Kế hoạch và Đầu tư. Ưu điểm của loại hình này là linh hoạt trong hoạt động và dễ tiếp cận các nguồn vốn, hợp đồng lớn.

Lưu ý: Dù là hộ kinh doanh hay công ty, việc xác định đúng ngành nghề đăng ký theo mã ngành ăn uống – dịch vụ phục vụ đồ ăn, thức uống – là rất quan trọng để đảm bảo các thủ tục pháp lý sau này diễn ra suôn sẻ.

2. Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm

Đây là một trong những giấy tờ bắt buộc đối với mọi cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống – bất kể quy mô lớn hay nhỏ. Việc không có Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) có thể bị xử phạt hành chính, thậm chí bị đình chỉ hoạt động nếu gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.

Cơ quan tiếp nhận hồ sơ sẽ tùy thuộc vào mô hình kinh doanh:

• Với hộ kinh doanh cá thể hoặc cơ sở nhỏ lẻ: nộp hồ sơ tại Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm trực thuộc Sở Y tế hoặc UBND cấp quận/huyện (tùy địa phương).

• Với doanh nghiệp có quy mô lớn: nộp trực tiếp tại Sở Y tế.

Hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận thường bao gồm:

• Đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận VSATTP;

• Bản sao giấy đăng ký kinh doanh;

• Giấy khám sức khỏe của chủ cơ sở và người trực tiếp chế biến (không quá 6 tháng);

• Giấy xác nhận đã tập huấn kiến thức an toàn thực phẩm;

• Bản thuyết minh cơ sở vật chất, trang thiết bị đảm bảo vệ sinh.

Ngoài ra, cơ sở sẽ được kiểm tra thực tế trước khi cấp giấy chứng nhận. Vì vậy, khu vực chế biến, bảo quản và phục vụ cần bố trí hợp lý, sạch sẽ, đủ tiêu chuẩn vệ sinh.

3. Giấy phép phòng cháy chữa cháy (PCCC)

Giấy phép PCCC không phải cơ sở nào cũng bắt buộc phải có, nhưng nếu quán bạn thuộc diện phải xin mà không thực hiện thì có thể bị xử phạt nghiêm trọng, thậm chí bị đình chỉ hoạt động.

Theo quy định hiện hành, cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống cần phải xin Giấy phép PCCC nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

• Có diện tích từ 300m² trở lên (bao gồm cả khu vực bếp, phục vụ, kho…);

• Có lắp đặt bếp công suất lớn, thiết bị sử dụng gas, điện với nguy cơ cháy nổ cao;

• Nằm trong các tòa nhà chung cư, trung tâm thương mại, nơi tập trung đông người.

Hồ sơ xin cấp phép PCCC thường bao gồm:

• Đơn đề nghị thẩm duyệt về PCCC;

• Bản vẽ mặt bằng cơ sở kèm theo thuyết minh về hệ thống PCCC;

• Bản sao giấy đăng ký kinh doanh;

• Biên bản kiểm tra an toàn PCCC của cơ quan chức năng (nếu có).

Nơi nộp hồ sơ: Phòng Cảnh sát PCCC thuộc Công an quận/huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh.

Ngoài ra, dù không bắt buộc xin giấy phép, các cơ sở nhỏ vẫn nên trang bị tối thiểu bình chữa cháy, biển báo thoát hiểm, nội quy PCCC và tổ chức diễn tập định kỳ nếu có nhiều nhân viên. Đây là yếu tố không chỉ để tuân thủ quy định mà còn bảo vệ an toàn cho người và tài sản trong quá trình hoạt động.

4. Hợp đồng thuê mặt bằng hợp pháp

Mặt bằng là yếu tố sống còn với một quán ăn hay quán cà phê. Tuy nhiên, không ít chủ quán chỉ ký tay hoặc thỏa thuận miệng, dẫn đến rủi ro pháp lý khi có tranh chấp. Vì vậy, việc lập hợp đồng thuê mặt bằng hợp pháp là yêu cầu bắt buộc nếu bạn muốn kinh doanh ổn định và lâu dài.

Một hợp đồng thuê hợp pháp cần đảm bảo:

• Lập thành văn bản, có đầy đủ thông tin về bên cho thuê – bên thuê, thời hạn thuê, giá thuê, hình thức thanh toán…

• Nếu thuê từ 6 tháng trở lên, hợp đồng cần được công chứng hoặc chứng thực tại văn phòng công chứng để có giá trị pháp lý đầy đủ.

• Mặt bằng cho thuê phải có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hợp pháp của bên cho thuê.

Trong hợp đồng thuê mặt bằng, cần làm rõ các nội dung về chấm dứt hợp đồng sớm, điều chỉnh giá thuê và sửa chữa mặt bằng. Các điều khoản nên quy định cụ thể về thời gian báo trước, mức tăng giá định kỳ và trách nhiệm khi cải tạo, sửa chữa. Nếu không thống nhất ngay từ đầu, những vấn đề này rất dễ dẫn đến tranh chấp sau này.

Ngoài ra, nếu quán nằm trong nhà tập thể, chung cư, đất chưa có sổ đỏ… cần kiểm tra kỹ tính pháp lý để tránh gặp rủi ro sau này.

5. Cam kết môi trường & xử lý chất thải

Đối với các cơ sở kinh doanh ăn uống có quy mô vừa và lớn – đặc biệt là những nơi có bếp công nghiệp hoặc thải ra lượng nước thải, rác thải đáng kể mỗi ngày – việc tuân thủ quy định về bảo vệ môi trường là bắt buộc.

Trước khi hoạt động, cơ sở có thể phải lập Bản cam kết bảo vệ môi trường hoặc các loại hồ sơ môi trường khác tùy theo mức độ ảnh hưởng. Hồ sơ này thường nộp tại Phòng Tài nguyên và Môi trường quận/huyện hoặc Sở TN&MT (với mô hình lớn). Cơ quan chức năng sẽ xem xét việc bố trí khu chế biến, khu rửa, hệ thống xử lý nước thải, thông gió, rác hữu cơ và rác thải sinh hoạt.

Ngoài ra, nếu sử dụng bếp công nghiệp, hệ thống xử lý dầu mỡ, khói thải, mùi cần được lắp đặt đúng tiêu chuẩn. Rác thải cần phân loại và ký hợp đồng thu gom định kỳ với đơn vị có chức năng.

Việc tuân thủ quy định về môi trường không chỉ để tránh bị xử phạt, mà còn thể hiện trách nhiệm với cộng đồng – một yếu tố ngày càng được khách hàng quan tâm trong ngành dịch vụ ăn uống.

6. Đăng ký mã số thuế & xuất hóa đơn

Dù là hộ kinh doanh cá thể hay doanh nghiệp, nếu có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm, bạn bắt buộc phải đăng ký mã số thuế và thực hiện nghĩa vụ kê khai, nộp thuế đầy đủ theo quy định.

Hộ kinh doanh cá thể thường được áp dụng hình thức thuế khoán, trong đó cơ quan thuế xác định mức thuế dựa trên quy mô, địa điểm và doanh thu ước tính. Tuy nhiên, nếu hộ kinh doanh có sử dụng hóa đơn hoặc có doanh thu lớn, có thể bị chuyển sang kê khai thuế theo tháng hoặc quý như doanh nghiệp.

Việc đăng ký mã số thuế thực hiện tại Chi cục Thuế quận/huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh. Sau khi có mã số thuế, bạn cần đăng ký hình thức nộp thuế, mở tài khoản ngân hàng nếu cần giao dịch có hóa đơn, và lựa chọn hình thức sử dụng hóa đơn (điện tử hoặc viết tay, tùy mô hình).

Xuất hóa đơn là yêu cầu bắt buộc nếu bạn phục vụ khách hàng doanh nghiệp hoặc tổ chức có nhu cầu lấy chi phí. Đây cũng là cách giúp hoạt động kinh doanh minh bạch, dễ kiểm soát doanh thu và xây dựng uy tín.

7. Đăng ký biển hiệu quán

Biển hiệu là bộ mặt của quán, nhưng nếu treo sai quy định vẫn có thể bị xử phạt. Theo luật, biển hiệu phải ghi đúng tên hộ kinh doanh hoặc công ty, đúng ngành nghề đã đăng ký, không được dùng từ ngữ phản cảm, sai chính tả hoặc gây nhầm lẫn.

Ngoài ra, không được che chắn lối đi, cản trở giao thông hoặc lắp đặt sai vị trí quy định. Một số địa phương còn yêu cầu xin phép trước khi treo biển, nhất là với biển lớn, đèn LED, hoặc treo ngoài mặt tiền đường lớn.

Bạn nên liên hệ UBND phường/xã hoặc phòng Quản lý đô thị nơi kinh doanh để hỏi rõ quy định tại địa phương trước khi làm biển hiệu – tránh bị buộc tháo dỡ hoặc bị phạt sau khi đã thi công.

8. Kết luận

Kinh doanh dịch vụ ăn uống không chỉ là chuyện món ngon, phục vụ tốt, mà còn là câu chuyện pháp lý cần được chuẩn bị kỹ ngay từ đầu. Việc hoàn tất đầy đủ các thủ tục như đăng ký kinh doanh, vệ sinh an toàn thực phẩm, PCCC, thuế, môi trường... không chỉ giúp bạn tuân thủ pháp luật mà còn tạo nền tảng để quán hoạt động ổn định, lâu dài. Chuẩn bị đúng – đủ – sớm là cách bảo vệ chính mình và tạo uy tín với khách hàng, đối tác cũng như cơ quan quản lý.